امیرمسعود عابدین: بیش از نیم قرن است که تست‌های تصادف، با تکیه بر آدمک‌هایی انجام می‌شود که بدن یک مرد میانسال را معیار قرار می‌دهند. این استاندارد قدیمی در حالی ادامه یافته که نزدیک به نیمی از رانندگان، زنان هستند؛ زنانی که داده‌ها نشان می‌دهد در بسیاری از شرایط تصادف، آسیب‌پذیری بیشتری نسبت به مردان دارند. با این حال، صنعت ایمنی و قوانین فدرال به شکل عجیبی تا همین امروز به جای طراحی و ساخت آدمک زن، تنها به کوچک کردن مدل مردانه بسنده کرده بودند. اکنون با معرفی آدمک THOR-۰۵F، این روند تاریخی در آستانه تغییر قرار گرفته است.
یک جای خالی که بالاخره پر شد
بسیاری از مردم در نخستین برخورد با خبر معرفی نخستین آدمک پیشرفته زن، یک سؤال ساده می‌پرسند: «چطور ممکن است چنین چیزی تا امروز وجود نداشته باشد؟» و واقعیت این است که سال‌ها بود که محققان ایمنی همین سئوال را تکرار می‌کردند. حتی زمانی که سازندگان از آدمک‌هایی با برچسب “زن” استفاده می‌کردند، بیشتر آن‌ها چیزی جز نسخه کوچک شده مردان نبودند؛ بدون در نظر گرفتن تفاوت‌های اساسی در آناتومی، نحوه نشستن، توزیع عضلانی و رفتار بدن زنان هنگام برخورد.
در برخی تست‌ها حتی عجیب‌تر هم می‌شد؛ آدمک کوچک‌تر در صندلی سرنشین قرار داده می‌شد و جای راننده همیشه برای مدل مردانه محفوظ بود، انگار که رانندگان زن در این معادله اصلا وجود نداشتند.
آمارهایی که نمی‌توان نادیده گرفت
کمبود داده‌های اختصاصی برای زنان، تاثیر مستقیمی بر امنیت خودروها داشت. بنا بر گزارش NBC، زنان در تصادف‌های روبه‌رو یا شاخ‌به‌شاخ، تا ۷۳ درصد بیشتر از مردان در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌گیرند. همچنین احتمال مرگ زنان در صندلی جلو ۱۷ درصد بیشتر از مردان گزارش شده است. این‌ها اعدادی نیستند که بتوان با تغییرات جزئی یا مدل‌سازی ساده نادیده‌شان گرفت.
THOR-۰۵F؛ آدمکی که واقعا یک زن است
THOR-۰۵F، آدمکی که اکنون معرفی شده، نخستین نمونه‌ای است که از ابتدا با هدف بازنمایی بدن زنان طراحی شده است. اندازه و وزن آن بر اساس زنانی در صدک پنجم تعریف شده؛ یعنی زنانی که از میانگین قد و وزن جامعه کوچک‌ترند (گروهی که معمولا بیشترین آسیب را در تصادفات تجربه می‌کند).
این آدمک نسل تازه، پر از حسگرهایی است که در نسخه‌های قدیمی مثل Hybrid III اصلا وجود نداشت؛ از حسگرهای بافت نرم گرفته تا اندازه‌گیری دقیق رفتار قفسه سینه و حتی ردیابی چرخش سر. چنین داده‌هایی می‌تواند درک کاملا متفاوتی از نحوه آسیب‌دیدگی زنان در یک تصادف ارائه دهد.
چالشی بزرگ برای خودروسازان
معرفی THOR-۰۵F تنها یک پیشرفت علمی نیست؛ بلکه به‌زودی بخشی از قانون می‌شود. رگولاتورها قصد دارند که این آدمک را وارد پروتکل رسمی تست‌های فدرال کنند. این یعنی از این پس، خودروسازها باید ایمنی را نه فقط برای یک مرد استاندارد، بلکه برای زنان نیز ثابت کنند.
چنین تغییری به‌طور مستقیم بر طراحی کیسه‌های هوا، تنظیمات کشش کمربند ایمنی، ساختار صندلی‌ها و حتی طراحی مناطق مچاله‌شونده اثر می‌گذارد. ساخت خودرو از این پس دیگر نمی‌تواند بر پایه یک بدن واحد انجام شود؛ بلکه باید طیف گسترده‌تری از سایزها و آناتومی‌ها را محافظت کند.
مسیر اجرا؛ دیر اما امیدوارکننده
اگرچه آدمک جدید اخیرا رونمایی شده، اما آغاز تست‌های فدرال با آن تا سال ۲۰۲۷ زمان خواهد برد؛ تاریخی که بسیاری آن را خیلی دیر می‌دانند، اما هنوز نقطه عطفی مهم محسوب می‌شود. در این فاصله، خودروسازان فرصت دارند تا با هزینه‌های بیشتر آزمایش و پیچیدگی مهندسی کنار بیایند؛ هزینه‌هایی که با هدف نهایی، یعنی ساخت خودروهایی واقعا ایمن‌تر برای میلیون‌ها زن توجیه می‌شود.
منبع: carscoops
۵۸۳۲۲
